خبرگزاری آريا - کابينه دوازدهم؛ حاشيه ها و دستاوردها

[ad_1]

خبرگزاري آريا - تهران - ايرنا - انتخابات رياست جمهوري دوازدهم و چينش اعضاي کابينه، از مهم ترين موضوعات سياسي ايران در سال 96 به شمار مي رود؛ رويدادي که اگرچه با حرف و حديث ها و سنگ اندازي هايي عليه رئيس جمهوري منتخب و تيم دولت همراه شد؛ اما احترام به راي و مطالبه مردم، وجه بارز اين فرآيند است.

به گزارش گروه تحليل، تفسير و پژوهش هاي خبري ايرنا، انتخابات رياست جمهوري دوازدهم، پنجمين دوره انتخابات شوراي هاي اسلامي شهر و روستا، تشکيل کابينه، راي اعتماد به دولت از سوي مجلس، تمام اين رويدادها سال 96 خورشيدي را به سالي سياسي براي ايران تبديل کرد؛ سالي که حجت الاسلام «حسن روحاني» براي بار دوم با راي 24 ميليوني و با کسب بيش از 57 درصد مجموع آرا، دوازدهمين رئيس جمهوري ايران نام گرفت.
رئيس جمهوري منتخب سه روز پس از برگزاري مراسم تنفيذ و تحليف در روزهاي 12 و 14 مرداد ماه، فهرست وزراي پيشنهادي خود را به مجلس شوراي اسلامي ارائه داد تا فرآيند آغاز کار دولت دوازدهم بر پايه قانون اساسي آغاز شود. اين فهرست پيش از اعلام و پس از انتشار رسمي آن با حاشيه ها، انتقادات و تحليل هاي بسياري همراه بوده است. طي روزهاي 17 مرداد (روز ارائه فهرست پيشنهادي از سوي رئيس جمهوري) تا 29 مرداد (روز راي گيري) تحليل هاي متنوعي از دلايل ارائه چنين فهرستي، کم و کاستي هاي آن و ميزان نزديکي کابينه پيشنهادي رئيس جمهوري به وعده هاي دوران تبليغات در رسانه هاي خبري و نيز کلام چهره هاي سياسي نمود يافت و برجسته شد.
با تمام حرف و حديث هاي موجود سرانجام نمايندگان بهارستان 16 نفر از اعضاي فهرست 17 نفره پيشنهادي رئيس جمهوري را در جلسه علني روز يکشنبه 29 مردادماه، با راي قاطع اعتماد راهي هيات دولت کردند.
«حبيب الله بي طرف» وزير پيشنهادي نيرو در اين جلسه راي اعتماد نگرفت و مسئوليت اداره اين وزرات خانه به همراه وزارت علوم (به سبب معرفي نشدن گزينه پيشنهادي وزارت ازسوي روحاني) به سرپرست واگذار شد.
فرآيند معرفي و راي اعتماد به کابينه هم براي مجلس، هم دولت و جامعه، مسير پرپيچ و خمي بود که گاهي با سنگ اندازي هايي در پوشش انتقاد روبرو مي شد. در پايان سال نگاهي اجمالي به فراز و نشيب هاي تشکيل کابينه دوازدهم و دستاوردهاي عمر هفت ماهه آن داشته ايم.
***حرف و حديث هاي پيشاکابينه
گمانه زني و تحليل ها از ترکيب اعضاي دولت دوازدهم از همان روزهاي پس از پيروزي روحاني در انتخابات آغاز و همزمان با اعلام نام کابينه مورد نظر رئيس جمهوري به اوج خود رسيد.
رصد مطالبات جامعه از هيات دولت منتخب نشان مي دهد که موضوعاتي چون حضور زنان و اقليت هاي مذهبي در کابينه، جوان گرايي و دوري از محافظه کاري هاي معمول کابينه اول، دغدغه هايي بود که در ايام تبليغات انتخاباتي هم از سوي مردم و سياسيون و هم در کلام رئيس جمهوري مستقر و منتخب بازتاب يافت.
پس از مسجل شدن حضور دوباره روحاني در خيابان پاستور، نحوه پاسخگويي و اهتمام رئيس جمهوري به اين دغدغه ها (که در چينش کابينه نمود مي يافت) مورد تحليل و تفسير و حتي انتقادهاي بسياري قرار گرفت.
روحاني در نخستين کنفرانس مطبوعاتي پس از پيروزي در انتخابات، شرايط حاکم بر کشور و پارامترهاي چينش کابينه را در سال 96 متفاوت با سال 92 اعلام و از جوان گرايي درهيات وزيران و دولت سخن گفت. پيش از اين هم روحاني در بسياري از مراسم انتخاباتي و سخنراني هاي تبليغاتي خود بر ضرورت هاي جوان گرايي در کشور تاکيد کرده بود.
حضور زنان در کابينه هرچند وعده رئيس جمهوري نبود اما او در تمام ايام تبليغاتي خود با تاکيد بر ضرورت حضور بانوان در سطح نخست قدرت به کارگيري توانمندي هاي اين بخش از جامعه در برنامه ريزي هاي کلان کشور را در حفاظت از منافع ملي و پيشرفت کشور مهم دانست. گرايش بيشينه اقليت هاي قومي و مذهبي بيش از ديگر نامزدها بر روحاني تمرکز و اين موضوع در ايام تبليغات انتخاباتي به طور واضح نمود داشت. اين احترام متقابل ميان اقليت هاي مذهبي و روحاني هم در مقام رئيس جمهوري و هم در مقام نامزد انتخابات، نوعي مطالبه را در جامعه ايجاد کرده بود که روحاني در چينش کابينه بايد به موضوع اقليت ها بيشتر توجه کند. گرچه در اين مورد هم رئيس جمهوري وعده اي مشخص نداده بود، اما چنين توقعي در رسانه ها از کابينه دوازدهم ايجاد شده بود.
در اردوگاه اصلاح طلبان که جريان سياسي حامي رئيس جمهوري در انتخابات رياست جمهوري بودند، درباره ترکيب کابينه دو ديدگاه مختلف و حتي متضاد وجود داشت. گروهي از اصلاح طلبان روحاني را در چينش کابينه خود صاحب حق و سليقه و البته همراه با معذوريت هاي خاص مي دانستند و اصلاحات را از سهم خواهي برحذر مي داشتند. گروهي ديگر از اصلاح طلبان اما از ضرورت هاي توجه ملموس و محسوس به اين جريان سياسي در ترکيب کابينه سخن مي گفتند.
ديگر موضوعي که در ايام چينش کابينه از سوي بسياري موافقان دولت مطرح شد، توصيه و تاکيد به روحاني براي دوري از محافظه کاري هاي مرسوم در چينش کابينه بود.
بسياري از حاميان رئيس جمهوري کابينه دولت اول او را محافظه کارانه مي دانستند در توصيه و هشدارهايي روحاني را از تکرار اين رويه برحذر مي داشتند. عده اي ديگر هم چينش ترکيب تازه دولت را تحت فشار يا همراه با محدوديت هايي دانستند. برخي جريان هاي سياسي هم به سبب حضور يا غيبت چهره هاي نزديک به جناح خود منتقد روحاني شدند و فهرست پيشنهادي رئيس جمهوري را مستحق وزارت ندانستند.
**رئيس جمهوري و تکاپويي براي اولويت دادن به خواست مردم
ميان هياهوي چينش کابينه، رئيس جمهوري خواست و نظر مردم را مهمترين معيار انتخاب همکاران خود در هيات دولت معرفي و تلاش کرد در چينش کابينه مطالبات و دغدغه هاي جامعه را تا حد توان و امکان در نظر گيرد. حضور «محمد جواد آذري جهرمي» به عنوان چهره اي جوان در راستاي عمل به وعده هاي جوان گرايي در کابينه بود هرچند منتقدان را راضي نکرد، اما گامي بزرگ به منظور بسترسازي براي ورود جوانان به سطح نخست اجرايي در کشور بود.
محمد جواد آذري جهرمي وزير پيشنهادي 36 ساله رئيس جمهوري بود که در روز راي اعتماد، با حمايت تمام قد روحاني، از مجلس راي اعتماد گرفت. وزير زن و حضور اقليت هاي مذهبي در ترکيب هيات دولت نيز از دغدغه هايي بود که پيش از معرفي کابينه مطرح مي شد، هرچند در نهايت وزيري از اين دو گروه به سبب برخي از محدوديت ها معرفي نشد، اما حضور دو نفر از بانوان در هيات دولت و در مقام مشاور رئيس جمهوري و نيز به کارگيري اقليت هاي مذهبي در سطح معاونان و مديران دولتي، همان عملي شدن وعده هاي روحاني درباره اين دو قشر بود که با توجه به تمام محدوديت ها صورت گرفت.
حضور چهره هاي نزديک به جريان خاص در کابينه به سبب نگاه ملي گراي روحاني و دوري از جناح بازي هاي مرسوم عرصه سياست چندان نتوانست راديکال هاي دو گروه سياسي در کشور را راضي کند.
«نه» روحاني به سهم طلبان هم در پايگاه حاميان و هم مخالفان خود، توجه به تخصص محوري به جاي شخص محوري، عبور از رانت دهي به برخي خواص و استقلال راي و عمل در چينش کابينه گرچه به مذاق برخي از مخالفان و حتي موافقان خوش نيامد، اما رويه اي بود که روحاني به آن معتقد و در اجراي آن مصمم بود
با تمام حرف و حديث هاي موجود روز 29 مرداد ماه 16 نفر از مردان پيشنهادي رئيس جمهوري از مجلس دهم راي اعتماد گرفتند و دولت به صورت رسمي و عملي کار خود را براي سامان دهي شرايط کشور آغاز کرد.
**چالش هاي کابينه دوازدهم
هفت ماه از عمر کابينه دوم تدبير و اميد مي گذرد و در روزهاي پاياني اسفندماه مجلس علي ربيعي وزير کار، رفاه و تامين اجتماعي، عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي و محمود حجتي وزير جهاد کشاورزي را به منظور استيضاح به بهارستان دعوت کرد که هر سه وزير براي دومين بار راي اعتماد مجلس شوراي اسلامي را به دست آوردند.
به باور بسياري از تحليلگران برخي نگاه هاي حداقلي، شخصي و جناحي به کارنامه عملکرد وزرا دليل اصلي و نهايي استيضاح هاي اسفندماه بود که چنين رويکردي را مي توان از چالش هاي کابينه دوازدهم در راه اجراي برنامه هاي خود عنوان کرد.
بحران هاي زيست محيطي و شرايط نابسامان اقتصادي هم مي تواند چشم اسفنديار وزراي کابينه باشد. تکاپوي رقباي دولت و سخناني مانند کابينه و دولت در سايه، گرچه چندان در فضاي سياسي ايران جدي نيست اما مي توان در فهرست دغدغه هاي دولتمردان قرار گيرد. انتقاد و همجمه بي امان از سوي چنين جريان هايي در پوشش دلسوزي براي کشور و منافع ملي از جنس همين دغدغه ها است.
**دستاوردهاي کابينه با تمام جنجال ها
کابينه دولت دوم تدبير و اميد در عمر هفت ماهه خود تلاش کرده است مهمترين دغدغه اين سال هاي ايران، يعني معيشت را در اولويت کارهاي خود قرار دهد.
گرچه بيماري مزمن اقتصاد در کشور مشکلي تازه ومربوط به يک دولت نيست و بسياري از دولت ها براي درمان اين بيماري با نسخه هاي مختلف وارد کارزار شده اند، اما برخي از منتقدان در تلاش هستند تا دستاوردهاي کابينه را ناکافي جلوه دهند.
واقعيت آن است که کابينه دولت دوازدهم طي هفت ماه گذشته تلاش کرده است ضمن حفظ روند موجود در اجراي برنامه هاي کشور، شتاب بيشتري به ساماندهي امور کشور به ويژه در حوزه اقتصادي دهد.
تورم تک رقمي از آروزهاي محالي بود که بسياري از دولت ها براي دست يابي به آن کوشش بسيار داشته اند، رسيدن به چنين نقطه اي در دولت يازدهم گرچه با تشکيک برخي منتقدان همراه بود اما حفظ آن تا سال 96 و با وجود تمام چالش هاي موجود دستاوردي است که وزراي دولت هاي يازدهم و دوازدهم مي توانند از آن به عنوان نقطه درخشان کارنامه خود ياد کنند، طي روند موجود در سال 96 هم نشان داده است که تشکيک در آمار تورم و رکود تنها براي بي ارزش ساختن دستاوردهاي دولت بوده است.
بازگشت آرام اما مطمئن سرمايه هاي خارجي به اقتصاد کشور در سايه تلاش هاي دستگاه ديپلماسي و نظام بانکي کشور هم مي تواند دستاورد ادامه تدبير براي حل بحران ها باشد. همچنين لايحه بودجه سال 97 از بارزترين برنامه هايي است که وزرا براي تهيه آن اصل شفافيت را که وعده دولت به مردم بود، در اولويت خود قرار داده اند. از ديگر سو در بحث فرهنگ و هنر گرچه تصميم گير نهايي دولت و وزراي مربوط نيستند، اما اصرار دولت بر اجرا يا عدم اجراي برخي قوانين ضروري و برخي قوانين نانوشته ثبات نسبي در عرصه فرهنگ و هنر پديده آورده است.
منشور حقوق شهروندي نتيجه تعامل و تلاش کابينه و اعضاي هيات دولت است که مي تواند راهگشاي بسياري از دغدغه هاي کنشگران جامعه باشد. در نهايت اما ويژگي بارزي که سبب مي شود کارنامه کابينه دوم روحاني، مانند کابينه نخست آن به لحاظ کار و تلاش مثبت ارزيابي شود، دوري و حذر وزرا از ورود به هياهوي رسانه اي و جنجال ها است. وزرا در تلاش هستند با کارنامه مثبت از عملکرد خود دفاع کنند تا درگير غوغا سالاري رسانه اي نشوند.
در پايان بايد گفت کابينه دوم دولت تدبير و اميد با تمام حاشيه هاي پيش و پس از تشکيل در مقام بازوي اجرايي برنامه هاي کلان کشور، به طور قطع دستاوردها و نقاط ضعف و قوت داشته است، اما حمايت از نقاط قوت اين کابينه و انتقاد سازنده از نقاط ضعف آن مي تواند در دراز مدت حافظ منافع ملي بوده و پيشرفت کشور را در پي داشته باشد.
گزارش از: ليلا واحدي
شبد**پژوهشم**9402**3050**1379
ايرنا پژوهش، کانالي براي انعکاس تازه ترين تحليل ها، گزارش ها و پژوهش هاي خبري ايران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شويد.
انتهاي پيام /*

[ad_2]

لینک منبع