[ad_1]
خبرگزاري آريا - انسان از بدو خلقت در پي انتقال پيام خود به ديگران بوده و هر چه انديشه انساني پرواز کرده، اين نياز تشديد شده است. تا جايي‌که با انقلاب صنعتي، رسانه‌هاي جمعي را با اهداف گوناگون فراگير نمود که امروز همه آنها با وجود قدرت زياد در انتقال پيام، رسانه سنتي ناميده مي‌شوند!
اگر ديروز کتاب، روزنامه، فيلم و راديو و تلويزيون، آيينه بيان آرمان‌هاي انساني محسوب مي‌شدند و قدرت صاحبان خود را بلامنازع مي‌دانستند، امروز موج نويني به‌نام رسانه‌هاي فضاي مجازي به‌وجود آمده است که به‌دليل ويژگي‌هايي چون گذر از محدوديت‌هاي زماني و مکاني، تعاملي بودن، شرايط آسان در دسترسي به محتواهاي گوناگون و از همه مهم‌تر به‌قول «کاستلز» ايجاد جامعه شبکه‌اي متصل به هم، موجب حضور فعال حدود نيمي از جمعيت جهان از هر مليت، نژاد، زبان، طبقه اجتماعي و با هر جنسيتي شده است تا به‌عنوان رسانه‌دار و رسانه‌ساز و کاربر و خدمت‌رسان و خدمت‌گيرنده، به‌جاي مخاطب يک‌سويه به کاربري فعال تبديل شوند که اين امر موجب زايش قدرت‌هاي جديد رسانه‌اي شده است.
امروز رسانه‌داران سنتي براي حفظ قدرت خود در مقابل قدرت احزاب و گروهاي اجتماعي و حتي دولت‌ها و تنظيم‌کنندگان روابط جهاني مجبور شده‌اند به موازات رسانه‌هاي سنتي از قدرت رسانه‌هاي نوين نيز غافل نشوند. جوزف ناي، نظريه‌پرداز و تحليلگر، اينترنت و فناوري اطلاعات و ارتباطات را منشأ قدرت‌سازي در آينده مي‌داند که نه‌تنها حکمرانان و دولت‌ها به آن توجه دارند بلکه سازمان‌هاي مردم‌نهاد و احزاب و حتي کاربران از طريق آن قدرت مي‌يابند.
اگر به آمار رسانه‌هاي نوين و تغييرات جهشي آن توجه کنيم، اين نکته را درمي‌يابيم که هر لحظه تأخير در به‌کارگيري اين فناوري‌ها، عوارض زيادي براي جوامعي که در انديشه حفظ فرهنگ، استقلال و سالم‌سازي اقتصاد و اجتماع خويش هستند، به‌وجود خواهد آورد، زيرا آينده قدرت در دستان حکمرانان، دولت‌ها و نهادهاي مدني است که کليد فضاي مجازي جوامع را در اختيار دارند. اگر ديروز نگران تحميل فرهنگ، رواج کالاي بي‌کيفيت قاچاق و افزايش ناهنجاري اجتماعي از طريق ماهواره‌هاي بيگانه بوديم، فردا شبکه‌هاي اجتماعي با ادعاي خدمت به کاربران در زيست‌بوم فضاي مجازي در همه شئون زندگي فردي و اجتماعي يکه‌تازي خواهند کرد. اگر امروز دسترنج ميلياردها کاربر به‌صورت نامحسوس موجب افزايش ثروت صاحبان گوگل، فيس‌بوک، آمازون و تلگرام مي‌شود، فردا دارندگان فضاي مجازي تنظيم‌گران قدرت در همه ابعاد اقتصادي، سياسي، اجتماعي و حتي نظامي و امنيتي جوامع خواهند بود. اين آينده‌نگاري، راهي جز به‌کارگيري فناوري‌هاي نوين رسانه‌اي در کنار رسانه‌هاي سنتي باقي نمي‌گذارد.
در اولويت اول اين به‌کارگيري به‌دليل نياز جامعه و گرايش مردم، توجه به پيام‌رسان‌هاي بومي قرار دارد. پيام‌رسان بومي بايد ساده، ارزان، ايمن و پايدار در اختيار همه مردم باشد تا از طريق آن علاوه بر خدمات رسانه‌اي بتواند زيست دوم خود را در آن سامان دهد، يعني براحتي بتواند ارتباط با ديگر مردم، بخش خصوصي، نهادهاي عمومي و دولتي برقرار کند.
اگر چنين خدمتي براي مردم ايران فراهم شود، علاوه بر حفظ حريم خصوصي آنان در مقابل گرفتاري‌هايي که ديگران ممکن است به‌وجود آورند، امکان احقاق حقوق آنان توسط مراجع قانوني نيز ميسر خواهد بود. اگر پيام‌رسان بومي با شرايط پيش‌گفته در اختيار مردم قرار گيرد، به‌عنوان مکمل رسانه‌هاي سنتي مانند راديو و تلويزيون، سينما و کتاب با دسترسي به برنامه‌هاي شاد و سرگرمي‌هاي متنوع و آموزنده تعاملي موجب افزايش نشاط جامعه مي‌شود. علاوه بر اين، پيام‌رسان بومي در فضاي مجازي به‌عنوان خدمت‌دهنده‌اي ارزان، سريع و ايمن مي‌تواند به‌جاي خروج سرمايه عظيمي از درآمد مردم ايران به جيب بيگانه، موجب ايجاد کسب و کار در انواع رشته‌ها شود که مي‌تواند به پيشرفت اقتصاد سالم، درون‌زا و برون‌نگر و افزايش اشتغال پايدار براي هموطنان منجر شود.
امروز به‌دليل فراگير نبودن خدمات بومي در فضاي مجازي از جمله شبکه اجتماعي و پيام‌رسان و متأسفانه حاکم شدن زيست‌بوم بيگانه در تمام شئون زندگي فردي و اجتماعي، رفع محروميت از اين خدمات بومي سالم، ارزان، ايمن و پايدار ولي ساده و سهل‌الوصول بايد به مطالبه‌اي عمومي از طريق رسانه‌ها از جمله رسانه ملي تبديل شود.
به اميد عمومي شدن خدمات‌رسان‌ها و پيام‌رسان‌هاي بومي در زيست‌بوم دوم ايرانيان.
رضا قديمي
معاون فضاي مجازي رسانه ملي
[ad_2]
لینک منبع
