[ad_1]
سوسک‌ها موجودات تکامل یافته‌ای هستند که پرسش‌ها درباره آن‌ها بی‌شمار است. آیا تاکنون از خودتان پرسیده‌اید که سوسک‌ها چطور می‌توانند از موانع بزرگ‌تر از جثه‌شان عبور کنند؟ آیا تاکنون به این فکر کردید که سوسک‌ها چطور از برخی طعمه‌هایی که برای آن‌ها می‌گذاریم، استفاده نمی‌کنند؟ اگر به دنبال پاسخ سوالات فوق هستید، این مقاله را بخوانید:
سوسک‌ها بیش‌تر مدیون مغز هستند یا شکل ظاهری؟
سوسک‌ها به راستی موجودات عجیب و غریبی هستند. آن‌ها نه‌تنها زمین‌های ناهموار و ناصاف را با سرعت خیره‌کننده‌ای طی می‌کنند بلکه در عین حال مهارت باورنکردنی هم در پشت سر گذاشتن موانعی دارند که ارتفاع‌شان می‌تواند چند برابر طول قد و قامت یک سوسک باشد. بدن سوسک‌ها در نوع خود پیچیده است:
در ناحیه قفسه سینه سوسک‌ها سه قسمت وجود دارد که هر کدام از این قسمت‌ها واجد یک جفت پا است. هر کدام از این سه قسمت هم یک برآمدگی دارد که وظیفه آن کنترل هر جفت از پاها می‌باشد.
مغز و گره‌های قفسه سینه (ناحیه پیش قفسه سینه‌ای Prothoractic، ناحیه میان قفسه سینه‌ای Mesothoractic، ناحیه پشت قفسه سینه‌ای Metathoractic) واجد شمار کثیری از نورون‌های عصبی هستند. هر پای سوسک در بیش‌تر از ۷ درجه آزادی عمل کامل دارد جدای از این پاها می‌توانند به اندازه‌های گوناگون درآیند. برخی از مفاصل پاها خیلی پیچیده هستند و مجموعه‌ای از این مفاصل پیچیده در هر پای سوسک وجود دارد.
سوسک‌ها برای بقا سازگاری‌های گوناگونی به دست آورده‌اند.
مطالعات دانشمندی به نام استاوداچر (Staudacher) در سال ۱۹۹۸م. یعنی درست ۱۷ سال پیش نشان داد که علیرغم تعداد کثیری از نورون‌ها یا سلول‌های عصبی که در مغز و گره‌های قفسه سینه‌ای سوسک‌ها وجود دارد اما تنها تعداد معدودی از آن‌ها (تقریبا تنها ۲۵۰ نورون) به اعضای بدن بالاخص پاها می‌رسند. پرسشی که مطرح می‌شود این است: سوسک‌ها چطور می‌توانند این‌همه قابلیتی را که به واسطه آزادی عمل پاهایشان دارند، تنها با تعداد معدودی سلول عصبی کنترل کنند؟
فرض بر این است که سوسک‌ها وقتی حرکت می‌کنند، ابعاد موانع و اجسام سر راه‌شان را از طریق آنتن‌های روی سر تشخیص می‌دهند. اگر ارتفاع مانع روبرو از قد آن‌ها بیش‌تر باشد، آن‌گاه مغز به جای آنکه دستور تغییر مسیر را صادر کند به گره‌های قفسه سینه‌ای فرمان می‌دهد که شکل و موقعیت مفاصل شانه را تغییر دهند در نتیجه دو جفت پای جلویی بلند شده و بر روی مانع قرار می‌گیرد، در این ضمن پاهای میانی به سمت زمین فشار می‌دهند تا نیرو یا اصطلاحا فشار لازم را برای بلند شدن پاهای جلویی مهیا کنند.
اگر در این حالت به بدن یک سوسک نگاه کنید، متوجه تغییرات کلی در وضعیت و حالت قرارگیری اندام‌ها بالاخص پاها می‌شوید. از آن‌جایی که وضعیت مفاصل شانه در این شرایط کلا تغییر کرده پس قطعا پاها هم بالطبع آن‌ها خیلی تغییر کرده‌اند. در مرحله بعد پاهای جلویی کمی خم می‌شوند و مثل قلاب به مانع فشار می‌دهند و پاهای میانی هم در وضعیت کاملا کشیده قرار می‌گیرند.
گذر از موانع توسط سوسک‌ها بیش‌تر از آنکه کار مغز باشد به فیزیولوژی و شکل ظاهری مربوط است.
جالب این‌جاست که همه این کارها صرفا حاصل تغییر در مورفولوژی (ریخت‌شناسی) مفاصل پاهاست و نورون‌های عصبی جز آن فرمان اولیه بلند شدن نقش چندانی نداشته‌اند. منظور از ریخت‌شناسی یا مورفولوژی همان شکل ظاهری و فرم اندام‌های بدن در یک موجود زنده است.
در حقیقت مغز سوسک‌ها بیش‌تر وظیفه فرمان دادن به آن گره‌های قفسه سینه‌ای و تجزیه و تحلیل موقعیت را دارد در حالی که برای تغییر مورفولوژی تنها پارامترهای معدودی باید تغییر کنند. در نتیجه یک سوسک می‌تواند تنها با تعداد معدودی نورون و سلول عصبی هم که شده، مشکل گذر از موانع را به مدد مورفولوژی خاص بدن‌اش حل کند. شاید بتوان اینطور گفت که این راه‌حل از آنچه که تصور می‌کنید هم کم ارزش‌تر است چرا که کاری را که در اصل مغز باید انجام دهد، مورفولوژی بدن انجام می‌دهد.
حس چشایی سوسک‌ها کم‌نظیر، بی‌اشتباه
سوسک‌ها توان زادآوری زیادی دارند یعنی اگر جمعیت آن‌ها مهار نشود، به راحتی خانه شما را پر می‌کنند. آن‌ها اغلب در برابر حشره‌کش‌ها ضعیف می‌شوند اما استفاده از حشره‌کش‌های شیمیایی دو مشکل دارد: سوسک‌ها بعد از مدتی به برخی از حشره‌کش‌ها عادت کرده و نسبت به آن‌ها مقاوم می‌شوند و دوم این که حشره‌کش‌ها حاوی مواد شیمیایی هستند که نه‌تنها برای بزرگسالان بلکه به طور اخص برای کودکان مشکل‌زا است. در سال ۱۹۹۳م. آمریکایی‌ها دریافتند که برخی از تله‌های سوسک در عمل تاثیری بر آن‌ها ندارند.
دهه‌ها مطالعه و تحقیق بر روی گونه‌های مختلف سوسک‌های خانگی نشان داد که عدم تمرکز سیستم چشایی سوسک‌ها خیلی بیش‌تر از ما انسان‌هاست. در حقیقت سوسک‌ها نه‌تنها از طریق ضمایم متعدد روی صورت‌شان بلکه حتی از طریق پاهایشان هم می‌توانند طعم و مزه را احساس کنند.
اکثر پستانداران دریایی نمی‌توانند طعم‌های شیرین را تشخیص دهند چون شیرینی در رژیم غذایی آن‌ها وجود ندارد اما سوسک‌ها و برخی از گونه‌های تکامل یافته به حدی از این نظر پیشرفته هستند که نه فقط یک طیف شیرینی بلکه انواع گوناگون آن را به طرق مختلف آنالیز می‌کنند.
سوسک‌ها مجهز به یک جفت اندامک فرعی به نام (Paraglossae) در ناحیه زبان یا لب هستند که البته در برخی دیگر از حشرات هم وجود دارد. دانشمندان دانشگاه دیویس دو سال پیش الکترودهای شیشه‌ای خیلی خیلی کوچکی را به اندامک‌های مویین روی (Paraglossae) سوسک‌ها چسباندند و از طریق آن واکنش سوسک‌ها را نسبت به طیف وسیعی از طعم‌ها از شیرین گرفته تا تلخ و تند مورد بررسی قرار دادند. بررسی سیگنال‌های الکتریکی که از طریق نورون‌ها به مغز مخابره می‌شد، نشان داد که طیف سیگنال‌ها در مورد طعم‌های شیرین خیلی با طیف سیگنال‌های طعم‌های تلخ تفاوت دارد.
کوبی اسکال (Coby Schal) یک حشره‌شناس و از محققان این پروژه مساله را این طور تشریح می‌کند: «سوسک‌ها موجودات واقعا خارق‌العاده‌ای هستند. به عنوان مثال اکثر پستانداران دریایی نمی‌توانند طعم‌های شیرین را تشخیص دهند چون شیرینی در رژیم غذایی آن‌ها وجود ندارد اما سوسک‌ها و برخی از گونه‌های تکامل یافته آن‌ها به حدی از این نظر پیشرفته هستند که نه فقط یک طیف شیرینی بلکه انواع گوناگون آن را به طرق مختلف آنالیز می‌کنند.»
سوسک‌ها از این طریق می‌توانند حتی طعمه‌هایی را هم که برای‌شان گذاشته می‌شود، شناسایی کنند. شواهد نشان می‌دهد که علت پس زدن برخی از طعمه‌ها توسط سوسک‌ها همین قابلیت تفکیک در مزه‌ها است و آن‌ها اگر ته مزه تلخ را حس کنند که البته در برخی از طعمه‌ها هم احساس می‌کنند، دیگر سراغ آن طعمه نمی‌روند. در نتیجه ما با موجوداتی خارق‌العاده سر و کار داریم.
دانشمندان هنوز امید دارند که ادامه این تحقیقات بتواند آن‌ها را در یافتن راه حل بیماری‌هایی مثل دیابت و چاقی یاری کند. اسکال در خاتمه گفت: «شاید اگر ما انسان‌ها نیز چنین توان خارق‌العاده‌ای در تفکیک مواد مضر برای بدن‌مان داشتیم، می‌توانستیم از خودمان در برابر خیلی از بیماری‌ها محافظت کنیم.»
منبع: wonderopolis.org, medicaldaily.com
[ad_2]
لینک منبع
